Anasayfa / Astım Ve Spor

Astım Ve Spor

Çocuklarda astım tetikleyicileri ve ev içi kirleticiler nelerdir?

Astım genetik yatkınlık ile çevresel nedenlerin etkileşimi sonucu oluşan hava yollarında geri dönüşümlü daralmaya yol açan, bronşiyal aşırı duyarlılık ve havayollarında daralmayla karakterize bir hastalıktır. Astım bulgularını kötüleştirebilen faktörlere ‘astım tetikleyicileri’ denir. Çocuklar, evlerde ve diğer iç mekanlarda solunum yolu ile alınan çeşitli alerjenlere (ev tozu akarları, polenler, küfler, kedi ve köpek, hamam böceği v.b) ve kirletici maddelere uzun süreli veya tekrarlayıcı şekilde maruz kalabilirler. Hava yolu kirleticilerine bu şekilde maruziyet ile havayolu duyarlılığında artış, astım alevlenmesi, akciğer fonksiyonlarında azalma gibi ciddi sorunlar görülebileceği çalışmalarda belirtilmiştir.

İçinde bulunduğumuz covid salgını döneminde çocuklar vakitlerinin büyük bir kısmını kapalı ortamda geçirmesi nedeniyle astımı olan çocuk hastalarda iç ortam koşulları daha da önemli hale gelmiştir.  İç ortam kalitesi, evin özellikleri ve yaşam tarzı seçimleriyle ilişkilidir. Kirleticilerin birçoğu iç ortamda dış ortama göre daha yüksek konsantrasyonda bulunurlar. İç ortam hava kirliliği; dış ortamdaki havadan gelen kirleticiler ile ev içindeki kaynaklara bağlı kirleticilerden oluşan kompleks bir karışımdır.

Kirleticiler arasında; ocak ve fırınlardan kaynaklanan yanma kaynaklı emisyonlar, gaz veya gaz yakıtı ile çalışan ısıtıcılar, odun sobası veya şömineler, kül, parfümler ve diğer kokular, spreyler (oda spreyi saç spreyi v.b), klor bazlı temizlik ürünleri, boyalar,  pişirme kokuları, küf kokuları, duş buharı, partikül madde ve tütün ürünleri dumanı; ev ürünlerinden, mobilyalardan ve diğer kaynaklardan salınan uçucu ve yarı-organik organik bileşikler bulunmaktadır. Yine aynı zamanda dış ortamda hava kirliliğine neden olan trafik dumanı, nitrojen dioksit (NO2), ozon ve havada asılı partikül madde gibi maddelerde iç ortamda da yüksek oranlarda bulunarak astım semptomlarına neden olabilir.

Astımlı çocuğun izleminde, ataklarının önlenmesi ve astım bulgularının önlenmesi için, çok çeşitli olabilen bu tetikleyici hava kirleticilerinin ve irritanların belirlenmesi; ayrıca maruziyetin önlenmesi çok önemlidir. Hastalar ve aileleri bu maddelerden kaçınmak konusunda bilinçli olmalı, iç ortam kirliliğini azaltmak için gerekli önlemleri ve düzenlemeleri yapmalıdır. Yine çalışmalarda HEPA filtreli hava temizleyicilerinin kullanılmasının, iç ortamda partikül madde konsantrasyonlarını anlamlı derecede azalttığı, astımlı çocuklarda semptomsuz gün sayısını arttırdığı gösteren çalışmalar bulunmaktadır.